Ceyhan: Bunu yapmadıkça rakamları aşağı indirmemiz zor

Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüs vakalarının azalması için test politikasının değiştirilerek süper bulaştırıcıların tespit edilmesi gerektiğini belirtti.

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, önceki akşam CNN Türk'teki Tarafsız Bölge programında salgında gelinen son noktayı yorumladı. Tüm vakaları tespit etmenin mümkün olmadığını belirten Ceyhan, "Bunların hepsini yakalamanız mümkün değil. Ya yakalamayacaksınız, sadece hastalara tanı koyacaksınız, o zaman pat diye inersiniz aşağıya. Virüs bulaştıracak kişiler kenarda durur, siz sadece hastaları bulursunuz. Bu daha sonra yeni vaka odaklarını ortaya çıkarır" diye konuştu.

Yüksek risk grubu

Test politikasının değiştirilmesi gerektiğini kaydeden Ceyhan, "Belirtisi olmayan, dolayısıyla test yaptırıp tanı konulmamış kişileri bulmadıkça bu rakamları bunun aşağısına indirmemiz çok zor. Bunun için insanların dediği gibi 80 milyonu taramayacağız. Biz bunu bulaştırma riski yüksek olanları yakalamak için yapıyoruz" dedi. Süper bulaştırıcıların ve süper bulaştırıcı ortamlarca dikkat çeken Ceyhan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bir süper bulaştırıcı tek başına iki kişinin yanına giderse iki kişiye bulaştırır. Ama 500 kişilik bir ortama, bir alışveriş merkezine, bir nişana, bir düğüne ya da camiye giderse ya da bir toplu taşıma aracına binerse, birden oradan onlarca, yüzlerce hasta çıkar. Biz onu bulmak yerine önlemeye çalışıyoruz. Sağlık personeli, garsonlar, mağazalarda çalışanlar, marketlerde kasalarda çalışanlar, otobüs ve taksi şoförleri... Bu insanlara testler yapıp pozitif bulduklarımıza da yeniden test yapıp ya da onları izole ederek bu insanları toplumdan uzaklaştırmamız lazım."

100 bin test

Vaka sayılarını aşağılara indirmek için bir şeyleri değiştirmek gerektiğini vurgulayan Ceyhan, "Salgın bize diyor ki böyle giderseniz buradan aşağıya zor ineceksiniz" dedi. Potansiyel süper bulaştırıcıların tespit edilmesi için 100 bin testin yeterli olacağını söyleyen Ceyhan, bu durumda 4 ila 6 haftada rakamların hızla düşüp ve normalleşme adımlarının hızlanacağına işaret etti.

"10'lu rakamların altına 4-6 haftada inebiliriz"

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye'de koronavirüs salgınında vaka sayılarındaki azalmayı değerlendirdi. Prof. Dr. Ceyhan, "Salgınlardaki vaka sayıları azalırken dimdik bir azalma döneminden sonra, dağın eteği gibi bir dirençle karşılaşılır ve azalma hızı biraz yavaşlar. Bu daha sağlıklı bir yavaşlamadır. Hızla sıfırlara inerse 'biz bazı vakaları atlıyor olabiliriz' anlamına gelir. Dolayısıyla bunun aşağı yukarı 4-6 hafta civarında olabileceğini tahmin ediyorum. Kaldırılamayacak hiçbir tedbir yok. Yeter ki siz gerekli önlemleri alın. Biz zaten bir süre maskeli ve mesafeli yaşayacağız. Bunun ne kadar süreceğini söylemek zor ama ben 4-6 aydan önce olabileceğini düşünmüyorum. Açıkçası vaka sayılarının yavaş inmesi her zaman daha güvenli ortamdır. Bu sizin vakaları yeteri kadar etkinlikle taradığınızı ve tespit ettiğinizi gösterir. Siz bir haftada, iki haftada 10'un altında sayılara inerseniz 'bazı vakaları atlıyorsunuz' anlamına gelir. Direnç zaten salgının doğasında olan bir şey" dedi.

Prof. Dr. Ceyhan, belirtileri olmayıp virüs taşıyan insanları bulmanın, belirtisi olanları bulmak kadar kolay olmadığına dikkat çekerek, "Bir dirençle karşılaşırsınız. Bunu Almanya da yaşıyor. Mesela 7-8 binlerden hızla binin altına indiler; ama çok uzun süredir 600-700 gibi rakamlarda takılıp kaldılar. Bu doğaldır. Bizde de birkaç gündür vaka sayısı 900, bin civarında. Bu bence son derece olumlu azalma şekli. Ben 10'lu rakamların altına 4-6 haftada ineceğimizi, maskeyi ve mesafeyi bırakmanın 4-6 aydan daha sonraki dönemde olacağını tahmin ediyorum" diye konuştu.

Singapur Teknoloji ve Tasarım Üniversitesi'nin Türkiye'de koronavirüsün 8 Eylül'de bitebileceği yönündeki açıklamalarını da değerlendiren Prof. Dr. Ceyhan, "Daha önce de böyle bir şey yayımlandı. Bu aslında Singapur Üniversitesi'nin yayını değil. Singapur Üniversitesi'nden bir kişinin kendi bir modelleme yaparak ülkelere göre yaptığı bir tahmin. İlk yaptıkları tahminlerin neredeyse hiçbiri tutmadı. Onların tahminlerine bakarsanız Türkiye'de çoktan bitmişti. Hatta sadece bizde değil birçok ülkede çoktan bitmişti bu iş. Ama henüz biten hiçbir ülke olmadı. Ben bunu yapanın bizden daha iyi modelleme yaptığı düşüncesinde değilim. Akademik kariyerini de bilmiyorum. Belki kariyeri bizlerden çok daha düşük birinin yaptıklarının dikkate alınmasını bizler farklı hesaplar yaparken çok doğru bulmuyorum. Ben de mesela oturup dünyayla ilgili tahminlerde bulunuyorum, modellemeler yapıyorum. Ama oradaki insanlar benden çok kendi bilim adamlarının yaptığı tahminleri dinliyor. Benim önerim bizlerin yaptığı modellemelerin dikkate alınması daha uygun olur diye düşünüyorum. Sağlık Bakanlığı'ndan arkadaşlar da yapıyor bunu bizler de yapıyoruz" ifadelerini kullandı.