Kurbanlık sevkiyat tarihi belli oldu

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın, 2015 yılı kurban hizmetlerinin uygulanmasına dair tebliği bugünden itibaren yürürlüğe konuldu. Trakya’daki iller ile İstanbul iline uygun şartları taşıyan kurbanlık hayvanların sevkleri 9 Eylül'den itibaren başlayacak, bu tarihten önce sevk işlemleri yapılmayacak.

İller arası sevk edilecek kurbanlık hayvanlar için Türkvet ve KKKS üzerinden tanzim edilen veteriner sağlık raporu düzenlenmeden önce usulüne uygun bastırılmayan, silintili ve okunaksız olan pasaportlar/nakil belgeleri işleme konulmayacak. İller arası sevki talep edilen fakat küpelenerek tanımlanmamış, veri tabanına kaydedilmemiş, yanlarında pasaportları/nakil belgeleri bulunmayan hayvanların sevklerine izin verilmeyecek.

KURBANLIKLARA KÖTÜ DAVRANANLARA CEZA YAĞACAK

Hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek yasak olup bu hükme aykırı davrananlara 499 TL idari para cezası uygulanacak. Kesin olarak öldüğü anlaşılmadan hayvanların vücutlarına müdahalede bulunmak yasak olup bu hükme aykırı davrananlara 499 TL para cezası uygulanacak.

Kurban Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Tebliğ; 2015 Yılı Kurban Bayramı’nda ibadet maksadı ile kurban kesmek isteyenlerin kurbanlarını dinî hükümlere, sağlık şartlarına ve çevre temizliğine uygun olarak hayvana en az acı verecek şekilde kesmelerine veya vekâlet yoluyla kestirmelerine yardımcı olunması, kurban satış ve kesim yerlerinin belirlenmesi, kesim yapacak kişilerin eğitilmesi ve bu konulara ilişkin diğer hususlarla ilgili tedbirlerin alınması amacıyla hazırlandı.

Tebliğ ile Kurban Hizmetleri Komisyonlarının çalışmaları, bilgilendirme çalışmaları, salgın hastalıklar açısından dikkat edilecek hususlar, kurbanlık hayvan sevkleri ile ilgili alınacak önlemler, kurbanlık hayvanların yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması ile ilgili hususlar, kurbanlık hayvanların sevkleri sırasında yapılacak kontroller, kurbanlık hayvan satış yerlerine yönelik alınacak önlemler, kurbanlık hayvanların kesiminde ve kesim yerlerinde dikkat edilecek hususlar, kulak küpe ve pasaportların toplanması ve kayıtlarının silinmesi, çevre kirliliğine karşı önleyici tedbirler, kurban satışı ve kesimi yapılacak yerlerin fiziksel özellikleri ve uyulması gereken kurallar, etrafı kapatılmış özel mülk veya bahçesinde kurban keseceklerin uyması gereken kurallar, büyükşehir belediyelerinin ve belediyelerin yükümlülükleri, denetim işlemleri, cezai hükümler, koordinasyon sağlanacak kurum ve kuruluşlara ilişkin kural ve düzenlemeler detaylı olarak izah edildi.

Tebliğe göre; komisyonlar tarafından 24 Eylül 2015 tarihinde idrak edilecek Kurban Bayramı münasebetiyle bütün komisyon üyeleri yükümlülüklerini yerine getirme noktasında gerekli tedbirleri alınacak. Şehirlerde ihtiyacı karşılayacak sayıda ve büyüklükte kurban satış ve kesim yerleri ile adaklık kesim yerleri tesis edilecek. Kurban keseceklerin kurbanlarını toplu kesim yerlerinde kesmeleri için tedbirler alınacak.

Kurban hizmetlerinin kolaylaştırılması için kurbanlık hayvan satış ve kesim mekânları birbirine yakın yerlerde planlanır, çevresel riskleri en aza indirerek varsa atık yönetimi planlanmış alanlar seçilecek. Çevre kirliliğini önleyici tedbirlerin alınması bağlamında gerek duyulduğunda pazar yerleri kurban kesim yerine dönüştürülecek. Kurban satış ve kesim yerlerine ulaşımın kolay sağlanması için yerel yönetimlerce tedbirler alınacak
Kurban satış yerleri, çevre ve toplum sağlığını olumsuz etkileyecek durumlardan arındırılacak.

Kurban satış yerleri etrafı branda ile çevrili, üstü kapalı ve insanların sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanacak. Kesim yerleri genel sağlık şartlarına uygun, dezenfekte edilebilecek, zemininde su biriktirmeyen, ışıklandırma ve havalandırması bulunan mekanlardan seçilecek. Ayrıca insanların sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanacak. Kesim alanı ve çevresine evcil ya da sokak hayvanlarının girmesine engel olunacak şekilde önlemler alınacak. Kesim yerlerinde kesilip parçalandıktan sonra etler hemen teslim edilmeli, bu sağlanamadığında gerekli soğuk saklama koşulları oluşturulacak. Kesim yerlerinden kaynaklanacak atık suların doğrudan alıcı ortama verilmesini engelleyici tedbirler alınacak. Kesim yerlerinde kesilen hayvanların deri ve sakatatlarının zayi olmadan amacına matuf bir şekilde değerlendirilmesi hususunda fiziksel veya diğer unsurlar doğrultusunda komisyonlarca gerekli tedbirler alınacak. Kesim yerlerinde deri ve sakatatların toplanacağı özel mekânlar oluşturulacak.

İl ve ilçelerdeki kurban satış ve kesim yerlerinin açık adresleri, DHYS kurban satış ve kesim yeri kayıt sistemine 07 Eylül 2015 Pazartesi günü mesai bitimine kadar girilecek.
Halk Eğitim Merkezlerinde ‘Kesim Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme Kursları’ düzenlenmesine devam edilerek bu kurslara kurbanlarını kendileri kesecek olanların da katılmaları teşvik edilebilecek. Şehir merkezlerine yakın köy ve beldelerde bulunan besi çiftlikleri gerekli şartları haiz kesim yeri tesis etmeleri konusunda teşvik edilecek.
Özel sektör, kurban satış ve kesim yeri düzenleyerek kesim organizasyonu düzenlemesi hususunda teşvik edilecek.

Kesim yerlerinde komisyon üyesi kurum ve kuruluşlardan yeterli sayıda personel görevlendirilecek ve bu personele tanıtıcı ‘Görevli Kimlik Kartı’ ve ‘Kesim Elemanı Kimlik Kartı’ düzenlenecek. Söz konusu personelin ücretleri Kurban Komisyonu hesabından ödenecek.

Bayram günlerinde trafikte oluşan yoğunluk dikkate alınarak özellikle kurban satış ve kesim yeri güzergâhında ulaşımı kolaylaştıracak tedbirler alınacak.
Kesim yerlerinde kesimlerin daha düzenli yapılması, zaman kaybının ve karmaşanın önlenmesi için randevu sistemi uygulanacak. Kesim işlemlerini bayramın ilk gününe sıkıştırmamak için, ikinci ve üçüncü güne indirimli ücret uygulaması yapılabilecek.
‘Vekâletle Kurban Kesim Organizasyonu’ konusunda bilgilendirme yapılacak.
Kesim yerlerinde, kasaplık belgesi veya Kesim Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme Kurslarından alınmış ‘Kurs Bitirme Belgesi’ ve ‘Hijyen Eğitimi Belgesi’ olanlar görevlendirilecek.

Kurban satış yerleri bayramdan 15 gün önce hazır hale getirilecek ve bu tarihten önce kurbanlık hayvan nakli başlatılmayacak. Satış ve kesim yerlerinde görüntü kirliliği oluşmaması için belediyeler tarafından gerekli tedbirler alınacak. Kesim yerine götürülürken, araca bindirilirken, araçtan indirilirken ve kesilirken kurbanlık hayvanlara eziyet edenlere bu tebliğin 18. maddesinde belirtilen cezalar uygulanacak. Kurban raporu ve Kurban İstatistikleri il müftülükleri tarafından DHYS’ye 06 Kasım 2015 Cuma günü mesai bitimine kadar girilebilecek.

BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARI

Bilgilendirme konusunda; il ve ilçelerde hazırlanan kurban satış ve kesim yerleri 14 Eylül 2015 Pazartesi gününden itibaren Kurul ve Komisyon üyesi kurum ve kuruluşların (özellikle valilik, kaymakamlık, müftülük ve belediyelerin) internet sitelerinde yayınlanacak.

Kurban Rehberi ilgili kurum ve kuruluşların web sitelerinde bayram öncesi yayınlanacak.
Kurban ibadetinin dini ve sosyal boyutları hususunda bilgilendirme yapılacak
Başta kist hidatik, şarbon, bruselloz, tüberküloz gibi hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar olmak üzere toplum ve çevre sağlığı, etin usulüne uygun işlenmesi, pişirilmesi, tüketilmesi, sakatatların çöpe atılmaması, evcil ve yabani hayvanlara verilmemesi ve benzeri konularda vatandaşlar aydınlatılacak.

Kurban kesen ve hayvanı yüzerek et taksimi yapan kimselerin etle temas eden uzuvlarında yara olmaması, bu durumda olanların kesim, yüzme ve et taksimi işini yapmaları zorunlu ise hijyenik eldiven kullanmaları, elde yara olduğu halde eldiven kullanmadan kesim işlemi yapılmışsa bu etlerin çok iyi pişirildikten sonra tüketilmesi hususu vatandaşlara duyurulacak.

Kurban olarak satın alınacak hayvanların sağlıklı, besili, veteriner sağlık raporu/hayvan pasaportu/nakil belgesi olan, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen koruyucu aşıları yapılmış ve hayvan kimlik sistemine kayıtlı olanlardan seçilmesi, gebe ve damızlık değeri yüksek dişi hayvanların kurbanlık olarak kesilmesinin önlenmesi, kurban edilmesi uygun olan hayvanlardan öncelikle erkek ve yaşını doldurmuş olanların tercih edilmesi gerektiği hatırlatılacak.

Kurban olması dinen sakıncalı olan hayvanlar kurban satış yerlerine getirilemeyecek. Buna bağlı olarak, ‘Kurban kesmekle yükümlü olan kimsenin bu ibadeti yerine getirmiş sayılması için kurbanlık hayvanda bazı niteliklerin bulunması şart koşulmuştur. Buna göre kurban; koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Bunların dışındaki hayvanlar kurban olarak kesilemezler. Kurban olabilmesi için, kurbanlık hayvanın deve için 5; sığır ve manda için 2; koyun ve keçi için 1 yaşını doldurması gerekir. Bunun yanında koyun semizlik ve gösteriş olarak bir yaşındakilerle aynı olursa altı ayını tamamladıktan sonra da kurban edilebilir.

Kesilecek hayvanın kurban olmaya engel bir kusurunun bulunmaması gerekir. Kurban edilecek hayvanın sağlıklı, düzgün, âzaları tamam, besili olması hem ibadetin gaye ve mahiyetine hem de sağlık kurallarına uygun düşer. Kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bazı âzaları eksik meselâ bir veya iki gözü kör, kulakları ve boynuzları kökünden kesilmiş, dili kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökülmüş, kuyruğu ve memesi kesik hayvanlar kurban olmaz. Acak hayvanın doğuştan boynuzsuz, şaşı, topal ve deli, biraz hasta, bir kulağı delinmiş veya yırtılmış olmasında kurban açısından bir sakınca yoktur. Koyunun daha semiz ve lezzetli olması maksadıyla doğduğunda kuyruğunun kısmen veya tamamen kesilmesi kusur sayılmaz” bilgisi çerçevesinde aydınlatma yapılacak.

Ticaret Borsalarında olduğu gibi canlı hayvan alım ve satımlarında tokluk firesi düşülmesi konusunda satıcılar ve vatandaşlarımız mutat usullerle bilgilendirilecek.
Anadolu’da hayvanlarda görülen şap hastalığının, Trakya bölgesine geçişini önlemek üzere Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca alınan tedbirler uyarınca, Kurban Bayramı münasebetiyle İstanbul’un Avrupa yakası dâhil olmak üzere Trakya bölgesine kurbanlık hayvan sevkinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca yayımlanan 2010/7 ve 2010/13 sayılı Trakya’ya Yapılacak Canlı Hayvan Sevkleri Genelgelerinde belirlenen kriterler çerçevesinde yapılacağı ve Avrupa yakası dâhil İstanbul’a 09 Eylül 2015 tarihinden itibaren kurbanlık hayvan sevki yapılabileceği konusunda vatandaşlar aydınlatılacak.

2015 YILI KURBAN HİZMETLERİ HAYVAN HAREKETLERİNDE UYULACAK ESASLAR

Hayvanların pazarlarda ve özellikle satılmayanların geri dönüşlerinde herhangi bir risk taşımaması için, sevk öncesi Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporlarının düzenlenmesinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 2015/04 sayılı Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi ve koruyucu aşılamalara ilişkin talimat hükümlerine göre hareket edilecek olup özellikle şap hastalığı yönünden aşı ve bağışıklık sürelerine dikkat edilir. Kurban satış yerlerine girişlerde bu belgeler mutlaka kontrol edilecek.

Kurbanlık hayvan yetiştiren işletmelerdeki büyükbaş ve küçükbaş hayvanların salgın hastalıklar yönünden kontrol edilmesi sağlanacak. Hayvan pazarı, borsa, geçici hayvan satış ve kesim yerlerinin resmi ve belediye veteriner hekimlerince yapılan kontrol ve denetimleri sıklaştırılacak.

Veteriner Sağlık Raporu düzenlenmeden önce resmi veteriner hekimlerce kurbanlık hayvanların sağlık kontrolü yapılarak sadece sağlıklı hayvanların sevklerine müsaade edilecek, satılmayan hayvanların geri dönüşlerinde veteriner sağlık raporu alınması hususunda yetiştiriciler bilgilendirilecek. Bulaşıcı hastalığa yakalanmış veya hastalıktan şüpheli hayvanlara 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmelik ve talimatların ilgili hükümlerine göre işlem yapılacak.

Büyükbaş hayvan sevklerinde şap aşısı yaptırmış olma şartı aranacak. Sığır cinsi hayvanların şap hastalığına karşı aşılanıp aşılanmadığı kayıtlar ve aşılama makbuzları ile kontrol edilerek, veteriner sağlık raporunun ilgili bölümüne şap aşısının yapıldığı tarih, aşının seri numarası, aşılama-serumlama makbuzunun tarihi ve seri numarası yazılacak.
Sevk öncesinde hayvanların klinik muayenesi yapılır, muayenede şap hastalığı varlığı ya da şüphesi bulunmaması, sevk oldukları ve sevk edilecekleri yerin şap hastalığı şüphesi ya da mihrakı nedeniyle oluşturulmuş koruma ve gözetim bölgesi olmaması durumunda, hayvanların sevkine müsaade edilecek.

Hayvan pazarı, borsa ve geçici hayvan satış yerlerinde hastalık bulaştırma riskinin ortadan kaldırılması için, hayvanların ilk çıkış yerlerinde veteriner sağlık raporu düzenlenirken, uygulanan koruyucu aşılama ve bağışıklık süreleri dikkate alınır ve satış yerlerine girişlerde de bu bilgiler kontrol edilecek.

Kurbanlık olarak sevk edilecek koyun ve keçi türü hayvanların hayatları boyunca en az bir kez PPR aşısı ile aşılanmış olmaları gerekiyor. PPR aşı uygulamaları üzerinden 15 gün geçmeyen küçükbaş hayvanların nakillerine yeterli koruma oluşmaması nedeniyle izin verilmeyecek. Kurbanlık olarak sevk edilecek koyun ve keçi türü hayvanların sevklerinde şap aşısı yaptırmış olma şartı aranmayacak.

Trakya’daki iller ile İstanbul ili Avrupa yakasına, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 2010/7 ve 2010/13 sayılı Trakya’ya Yapılacak Canlı Hayvan Sevkleri Genelgeleri kapsamında uygun şartları taşıyan kurbanlık hayvanların sevklerine 09/09/2015 tarihinden itibaren başlanacak olup bu tarihten önce kesinlikle sevk işlemi yapılmayacak. İstanbul ili Anadolu yakasına kurbanlık hayvan sevkleri de 09.09.2015 tarihinde başlayacak olup, bu tarihten önce sevk işlemleri yapılmayacak.

Hayvan pazarı, borsa, geçici hayvan satış merkezi, kesim yerleri ile nakil araçlarının temizlik ve dezenfeksiyonu aksatılmayacak. Görevlilerce dezenfeksiyon kayıtları tutulur ve kontrollerde gösterilecek. Hayvan nakil araçlarında kullanılmak üzere hayvan pazarı, borsa ve hayvan satış yerlerinde temiz altlık bulundurulacak. Nakil sonrasında araçlarda bulunan altlık ve gübreler şap hastalığını bulaştırma riskinin yok edilmesi açısından güvenli bir şekilde imha edilir. Bunların gübre olarak arazide kullanılmasına izin verilmeyecek.

KURBANLIK HAYVAN SEVKLERİ İLE İLGİLİ ALINACAK ÖNLEMLER

İller arası sevk edilecek kurbanlık hayvanlar için Türkvet ve KKKS üzerinden tanzim edilen veteriner sağlık raporu düzenlenmeden önce usulüne uygun bastırılmayan, silintili ve okunaksız olan pasaportlar/nakil belgeleri işleme konulmayacak. İller arası sevki talep edilen fakat küpelenerek tanımlanmamış, veri tabanına kaydedilmemiş, yanlarında pasaportları/nakil belgeleri bulunmayan hayvanların sevklerine izin verilmeyecek.

Kurbanlık hayvanlar için veteriner sağlık raporu düzenlenmeden önce kulak küpe numaraları Türkvet ve KKKS’den mutlaka kontrol edilerek hayvanların veri tabanındaki bilgileriyle uyum gösterip göstermediği kontrol edilecek. Veteriner sağlık raporunun kayıt sistemi üzerinden düzenlenememesi halinde matbu veteriner sağlık raporu kullanılır, bu durumda kulak küpesi ve pasaportu bulunan sığır cinsi hayvanların veteriner sağlık raporunun ilgili hanesine kulak küpe numaraları yazılacak, gerektiğinde kulak küpe numaraları mühürlü ve imzalı olarak ayrı bir kâğıda listelenerek veteriner sağlık raporuna iliştirilir ve veteriner sağlık raporunun üzerine ‘Kurbanlık’ ibaresi yazılacak. Koyun ve keçi türü hayvanların kulak küpelerinin yazılı olduğu nakil belgesi resmi veteriner hekim tarafından kaşelenip imzalanarak veteriner sağlık raporuna eklenecek. Sevk raporu üzerine ‘Kurbanlık’ ibaresi yazılacak.

Türkvet ve KKKS veri tabanlarında geçici kurbanlık hayvan satış yeri için her ilçeye bir işletme numarası tahsisi yapıldı. Kurbanlık olarak veteriner sağlık raporu verilen sığır cinsi hayvanlar ile koyun ve keçi türü hayvanların, gideceği il/ilçenin geçici kurbanlık hayvan satış yerlerine veri tabanında nakilleri yapılacak. Hareketin tamamlanması için varış işletmesinin bağlı bulunduğu il/ilçe müdürlüğü tarafından veteriner sağlık raporu/pasaport/nakil belgesi kontrol edildikten sonra uygun olanlar için varış hareketi onaylanacak.

Türkvet ve KKKS veri tabanında nakli yapılan kurbanlık hayvanların veteriner sağlık raporuna ‘Türkvet/KKKS’de nakilleri yapılmıştır’ ibaresi mutlaka yazılacak.
Kurbanlık hayvanlar, yurtiçi veteriner sağlık raporu düzenlenmeden önce, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığının taşıyıcısı olan keneler yönünden; özellikle hastalığın görüldüğü il ve ilçelerde dikkatli bir şekilde muayene edildikten sonra sevk edilir.

KURBANLIK HAYVANLARIN YÜKLENMESİ, TAŞINMASI VE BOŞALTILMASI İLE İLGİLİ HUSUSLAR

Nakil araçları hayvanların güvenli bir biçimde sevklerini sağlamak amacıyla, üzerleri hava şartlarına uygun ve hayvanlara yeterli hava sağlayacak şekilde kapatılacak. Ayrıca kapaklar sağlam ve hayvanların atlama ve kaçmalarını engelleyecek şekilde olacak.
Nakil araçlarına dışarıdan görülecek şekilde, hayvan nakledildiğini belirten levhalar asılacak.

Araçlarda hayvanların hacimlerine ve planlanan yolculuğa uygun yeterli alan ve yükseklik olması sağlanacak. Araçların yükleme yapılmadan önce temizlik ve dezenfeksiyonu yapılır, aracın taban döşemeleri üzerine en az 2 santim kalınlığında yataklık, sap, saman, talaş ve benzeri maddeler serilecek.

Hayvanların nakil vasıtalarına aşırı yüklenmelerine, nakliye sırasında yaralanma veya gereksiz yere acı çekmelerine neden olabilecek nakil vasıtaları ile sevklerine izin verilmeyecek. Hayvanların nakliyesinin uzun sürmesi durumunda (8 saatten fazla), uygun aralıklarla hayvanlara yem ve su verilmesi ve dinlendirilmesi konularında nakliyeci ve hayvan sahibine bilgi verilir, nakil araçlarının yem ve su yönünden tedarikli olup olmadıkları, ilk yardım çantası ile yeteri miktarda urgan, yular bulundurup bulundurmadıkları kontrol edilir. Nakilde hayvan refahı kurallarına uyulacak.

KURBANLIK HAYVANLARIN SEVKLERİ SIRASINDA YAPILACAK KONTROLLER

Kurban bayramı öncesinde kurbanlık hayvanların sevklerinin kontrol ve denetimi açısından İl/İlçe Emniyet Müdürlüğü, Jandarma Komutanlığı ve Belediye Zabıtası ile sıkı işbirliği ve koordinasyon sağlanarak, kaçak hayvan hareketlerine karşı düzenlenen yol kontrol ve denetimlerinin sayısı artırılacak.

Özellikle İstanbul (Kavacık ve Çamlıca Hayvan Sevk Kontrol Noktaları, Çatalca ve Paşaköy yol kenarı denetim istasyonu), Çanakkale (Lapseki Merkez İskelesi), Bolu, Sivas (Merkez 1. Organize San.), Tokat (Niksar), Gaziantep (Nizip, Nurdağı Devlet Yolu Yeşilce Mevkii), Ankara (Gölbaşı, Ankara-Konya Karayolu 29. km., Kazan, Ankara-İstanbul Karayolu 33. km., İmrendi Mah., Eskişehir Yolu, Ankara-Eskişehir Karayolu 32. km. Temelli Mevkii, Elmadağ Girişi, Ankara-Samsun Karayolu 41. km), Konya (Konya-Ankara Karayolu Kayacık Mevkii, Kulu Kavşağı), Adana (Pozantı, Tarsus-Pozantı Otoyolu, Çamalan Park Sahası, Pozantı ve Tarsus istikametleri), Malatya, Kayseri (Boğazköprü, Kayseri-Ankara Karayolu, Kocasinan ilçesi, Bey değirmeni Köyü Mevkii, Pınarbaşı), Antalya (Antalya Burdur Karayolu, Kepez Ferrokrom Mevkii), Zonguldak (Karadeniz Ereğli- Alaplı Karayolu, Göktepe köyü, Alaplı, Zonguldak), Balıkesir (Balıkesir-Susurluk Karayolu, Bursa-Balıkesir İl Sınırı, Ayşebacı Köprülü Kavşağı Mevkii), Şanlıurfa (Merkez Koçören Köyü, Karayolları 91. Şube Şefliği Plent Sahası), Erzurum (Aşkale-Erzurum Karayolu,Çiğdemli Köyü), İzmir (İzmir-Turgutlu Devlet Yolu, 17. km., Ansızca Köyü, Söğütçük Mevkii), Manisa (Akhisar-Manisa Karayolu, 42. km. Güzelköy), Samsun (Samsun- Ankara Karayolu 14. km, Yeşilkent Beldesi, Toybelen Mh. ve Samsun-Ordu Karayolu 19. km., Çınarlık Beldesi, Çarşamba), Artvin (Çamlıköy-Hopa), Bitlis (Tatvan), Kahramanmaraş (Pazarcık), Afyonkarahisar, Eskişehir (Sivrihisar), Hatay (Dörtyol)’da güvenlik güçleriyle gerekli koordinasyon sağlanarak daha etkin denetim ve kontrol yapılacaktır. İhtiyaç duyulması halinde Kurban Hizmetleri Komisyonu Kararı ile yeni denetim noktaları belirlenecek.

Yol kontrol ve denetimleri sırasında yaralanma veya gereksiz yere acı çekmelerine neden olabilecek şekilde aşırı olarak yüklenmiş hayvanlar ile hasta hayvanların bulunduğu tespit edilirse bu araçlar sevkten alıkonur, hayvanların sağlık ve refahı yönünden gerekli tedbirler alınacak.

KURBANLIK HAYVAN SATIŞ YERLERİNE YÖNELİK ALINACAK ÖNLEMLER

Hayvancılık işletmelerinden doğrudan yapılan satışlar hariç kurbanlık hayvanlar; hayvan pazarı, canlı hayvan borsası, hayvan park ve panayırlarının yanı sıra komisyonlarca alınan kararlar doğrultusunda belirlenen kurban satış yerlerinde ve özel kurban kesimi yapılacak işletmelerde alınıp satılacak. Önceden belirlenen yerlerin dışında kurbanlık hayvan alım ve satımlarına müsaade edilmeyecek. Bu konuda yetiştiriciler ve satıcılara komisyonlarca bilgilendirme yapılacak.

Kurban satış yerlerine getirilen hayvanların il içi hareketlerinde pasaport/nakil belgesi, iller arası hareketlerinde ise veteriner sağlık raporları, pasaport/nakil belgeleri kontrol edilerek, belgeleri tam olanların girişine izin verilecek. Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğine ve Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğine göre küpelenmemiş ve kayıt altına alınmamış hayvanların kurban satış yerlerine girişlerine müsaade edilmeyecek.
Kurban satış yerlerine bu Tebliğin 5. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen hususlara uymayan ayrıca küpesiz ve belgesiz hayvan girişleri önlenecek.

Kurban satış yerlerinde komisyonlarca belirlenecek yeterli sayıda resmi/belediye/serbest veteriner hekim, belediye zabıtası ile din görevlilerinden oluşan ‘kurban kontrol ve denetim birimi’ kurulacak. Bu birimde görev yapacak serbest veteriner hekimler, Veteriner Hekim Odaları ile işbirliği yapılarak belirlenecek. Kurban satış yerleri belediyelerce her gün sabah ve akşam temizlenir, ayrıca etkin dezenfektan maddeler kullanılarak dezenfekte edilecek. Kurban satış yerlerinde değişik bölgelerden hayvanlar bir araya gelmekte, satılamayan hayvanların geri dönüşlerinde hastalık bulaştırma riski bulunuyor. Bu sebeple satış yerlerine gelen hayvanlar giriş ve çıkışlarda bulaşıcı hastalıklar yönünden kontrol edilerek hastalıklı hayvanların nakline izin verilmeyecek.

KURBANLIK HAYVANLARIN KESİMİNDE VE KESİM YERLERİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Kurbanlık hayvanlar, belediyelerden çalışma izni almış kesimhane ile Komisyonların belirlediği kesim yerlerinde kasaplık belgesi veya Kesim Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme Kurslarından alınmış ‘Kurs Bitirme Belgesi’ olanlar tarafından; köylerde ve belirlenmiş kesim yeri bulunmayan yerlerde ise -cadde, sokak ve parka bakmamak kaydıyla kendi bahçelerinde usulüne uygun olarak ve çevreye zarar vermeyecek şekilde- ehil kişilerce kesilecek.

Cadde, sokak ve park gibi kamusal alanlarda kurbanlık hayvan kesimleri yapılamayacak.
Kesim yerleri; resmi ve belediye veteriner hekimleri, belediye zabıta ekipleri ile din görevlileri işbirliğinde etkin olarak denetlenecek ve kontrol edilecek. Kesim yerlerindeki atıkların, kan ve diğer organların herhangi bir çevre kirliliğine sebep olmalarının engellenmesi için gerekli önlemler alınacak. Kesilen hayvanlara ait hastalıklı organlar, kesim sırasında oluşan atıklar, kist hidatik riskine karşı karaciğerler ve akciğerler kesinlikle evcil ve yabani hayvanlara verilmeyecek. Hayvanların çıkaramayacağı derinlikte çukurlara gömülerek bertaraf edilecek. Belediye ve köy muhtarlarınca çevre ve toplum sağlığı dikkate alınarak temizlik yaptırılacak.

KULAK KÜPE VE PASAPORTLARIN TOPLANMASI VE KAYITLARININ SİLİNMESİ

Kurban satış yerlerinde sığır cinsi hayvan satışlarında, kesilen hayvanların kayıtlardan düşülmesi maksadı ile satıcı, hayvan pasaportlarının ilgili kısımlarını bu hayvanların kurbanlık olarak satıldığını belirterek yedi gün içinde en yakın İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne teslim edecek.

Kesimhanelerde kesilen kurbanlık sığır cinsi hayvanların kulak küpeleri Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğinin ilgili hükümleri çerçevesinde biriktirilerek Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar gereğince imha edilecek, kesilen sığır cinsi hayvanların veri tabanından düşümleri yapılacak, hayvan pasaportları en yakın İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne kesim tarihlerinden itibaren yedi gün içinde teslim edilecek.

Kesimhanelerde kesilen kurbanlık koyun ve keçi türü hayvanların kulak küpeleri Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğinin ilgili hükümleri çerçevesinde biriktirilerek Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar gereğince bulundukları yerin il/ilçe müdürlüğünün kontrolünde imha edilecek ve koyun keçi türü hayvanların veri tabanından düşümleri yapılacak.

Komisyonun belirlediği yerler dışında ve köylerde kesilecek kurbanlık sığır cinsi hayvanların kulak küpeleri ve pasaportlarının, koyun ve keçi türü hayvanların kulak küpelerinin toplanarak veri tabanından düşümlerinin sağlanabilmesi yönünden İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, kendi yetki ve sorumluluk sahalarındaki mahalle ve köy muhtarları ile bir bilgilendirme toplantısı düzenler ve bu konuda muhtarlara yazılı tebligat yapılacak.

İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerince kendilerine teslim edilen kulak küpeleri, pasaportları ve kulak küpe numaralarının listesine istinaden kurbanlık olarak kesilen hayvanların bilgisayar destekli veri tabanından kayıt düşümleri yapılacak.

ÇEVRE KİRLİLİĞİNE KARŞI ÖNLEYİCİ TEDBİRLER

Büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, diğer yerlerde belediyeler tarafından Karar, Yönetmelik, Tebliğ, Kurul kararları ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili maddelerinin uygulanmasını sağlamak maksadıyla, bu Tebliğin 14. maddesinde belirtilen hükümler çerçevesinde kurban satış ve kesim yerlerinde çevre kirliliğini önleyici tedbirleri de içeren bir yönetim planı hazırlanarak Komisyona sunulur ve uygulanacak.

KURBAN SATIŞI VE KESİMİ YAPILACAK YERLERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ VE UYULMASI GEREKEN KURALLAR

Su, elektrik, kanalizasyon veya foseptik çukuru vb. alt yapısı olan yerler hazırlanacak. Kesim yerinin tabanı beton, beton asfalt ve benzeri sızdırmaz malzemeden olacak.
Kesim yeri için, tazyikli suyla yıkama imkânına sahip, zeminde gerekli ızgara sistemi bulunan mekânlar seçilir, atık sular çevreye bırakılmaz, yeterli miktarda aydınlatma ve havalandırma sağlanacak.

Hayvan dışkıları vb. atıklar sızdırmaz, dayanıklı, yüksek yoğunluklu polietilen siyah torbalara 2/3 oranında konulur, gerektiğinde ikinci torba kullanılır, ağzı iyice bağlanır ve sızdırmaz kapalı özel atık taşıma kamyonları ile belediye tarafından düzenli olarak bertaraf edilecek.

Belediyeler bayram öncesi ve süresince satış yerlerinde, bayram süresince kesim yerlerinde temizlik ve denetim birimlerinden yeterli sayıda eleman bulunduracak.
Satış noktalarında hayvan atıkları dışındaki atıklar da aynı şekilde biriktirilerek en kısa sürede belediyelerce düzenli olarak bertaraf edilmek üzere alınacak.

Kurban satış ve kesim yerlerinde ilçe belediyeleri yeterli miktarda atık taşıma araçları ve konteyner bulunduracak. Belediyeler, atık konteynerleri dolmadan ve toplanan atıkları sıkıştırmadan bertaraf alanına ulaştıracak. Belediyeler kurban satış ve kesim yerlerinde hayvanları tartmak için kantar bulunduracak.

Mevcut hayvan pazarları ve borsaların dışında Komisyonlarca şehrin nüfus yoğunluğu dikkate alınarak şehirlerin ana girişlerinde ve uygun diğer alanlarda kurbanlık hayvan satış yerleri belirlenecek. Hayvanların şehir merkezlerine girişlerine ve bu satış yerlerinin dışında diğer yerlerde satışına müsaade edilmeyecek.

Kurbanlık hayvan satış ve kesim yerlerinde, su, tuvalet, kapalı oturma yeri ve benzeri sosyal ihtiyaçların karşılanacağı yerler ile hayvanların taşındıkları araçlara bindirilmesine ve araçlardan indirilmesine uygun rampalar yapılacak.

Hayvanlar, zemini temiz ve kuru, etrafı ve üstü kapalı mahallerde, büyükbaş hayvanlar uzun ipli yular ile muhafaza edilir ve nakilleri sırasında yeteri kadar tecrübeli eleman bulundurulacak. Satış yerlerinin temizlenmesi ve atıkların alınması belediyelerce her gün yapılacak. Mevcut kesimhaneler dışında komisyonlarca şehrin nüfus yoğunluğu dikkate alınarak kurban kesim yerleri ve bunların kapasiteleri belirlenecek.
Kullanılacak tüm makine ve ekipman ile çalışanların temizlik ve dezenfeksiyonu yaptırılacak. Yeterli miktar ve basınçta ve içilebilir nitelikte kullanma suyu bulundurulacak.

Biriken gübre, çöp ve sakatat ile diğer atıklar çevreye zarar vermeyecek şekilde üstü kapalı bir mahalde toplanacak ve daha sonra hijyenik şartlara uygun olarak izale, bertaraf ve tahliyesi sağlanacak. Kesim sonrası ortaya çıkan kan, tank veya benzeri sızdırmaz bir yerde toplanacak ve uygun bir şekilde bertaraf edilecek. Gübre birikimi için özel bir yer ayrılacak. Hastalıklı organlar ile karkaslar en az iki metre derinliğinde çukurlara gömülüp üzeri kireçle örtülecek veya uygun bir yerde yakılarak imha edilecek. İmha işleminin, yakma suretiyle yapılması durumunda ilgili mevzuat hükümlerine uyulacak.

ETRAFI KAPATILMIŞ ÖZEL MÜLK VEYA BAHÇESİNDE KURBAN KESECEKLERİN UYMASI GEREKEN KURALLAR

Kesim yeri beton, beton asfalt vb. sızdırmaz malzemeden olacak, çıkan kanın toprağa dağılmasını önlemek üzere hemen toprakla kapatılacak, gerektiğinde kireçlenecek.
Kurbandan çıkan kullanılmayacak olan işkembe ve diğer benzeri atıklar sızdırmaz, dayanıklı yüksek yoğunluklu polietilen siyah torbalara 2/3 oranında konulacak, gerektiğinde ikinci torba kullanılır, ağzı iyice kapatılıp bağlanır ve bayram süresince düzenli olarak hizmet verecek olan belediye temizlik ekiplerine teslim edilecek.

Bu hizmetlerin verilmediği yerlerde bahsedilen atıklar ve var ise hastalıklı bölümler kesim yapanlar tarafından en az iki metre derinliğinde çukura gömülecek. Kesim sonunda kesim mahalli kanlı ve kirlenmiş bir durumda bırakılmayacak, kan izi kalmayacak şekilde temizlenecek, gerektiğinde kireçlenecek. Kurban derilerinin taşınması esnasında kan sızmalarına ve çevre kirliliğine neden olunmaması yönünde tedbir alınacak.

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN VE BELEDİYELERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Bayram öncesi kurbanlık hayvan satışı süresince ve bayram süresince belediyeler, kurban hayvan satış ve toplu kurban kesimi yapılacak yerlerde bu Tebliğin 14. maddesinde belirtilen çevre kirliliğine neden olunmaması için dikkat edilmesi gereken hususlar ve denetim esaslarına ilişkin hazırlanan bu Tebliğin 13. maddesinde belirtilen yönetim planı çerçevesinde yeterli sayıda temizlik ekiplerini, araçlarıyla birlikte düzenli olarak çalışır halde tutacaklar.

Bayram süresince temizlik elemanı ve atık toplama aracı sayısı artırılacak.
Satış ve kesim yerlerinden kaçan büyükbaş hayvanların yakalanması için yakalama ekipleri oluşturulacak.

DENETİM İŞLEMLERİ

Kurban hizmetlerinin denetlenmesi Kurul ve Komisyon üyesi kurum ve kuruluşlar ile kolluk kuvvetlerince yapılacak.

Bayram öncesi ve bayram süresince il/ilçe belediyeleri ile büyükşehir belediyelerinin zabıta birimlerince aralıksız denetim yapılacak.

Kurbanlık hayvanların yüklenmesi ve sevkleri sırasında ve ayrıca hayvan kesimi/satışı yapılan yerlerde, Komisyon üyesi kurum ve kuruluşlar ile kolluk kuvvetlerince kontrol listesi kapsamında denetimler gerçekleştirecek, yapılan denetimlere ait kontrol listeleri dosyasında muhafaza edilecek.

CEZAİ HÜKÜMLER

Karar, Yönetmelik, Tebliğ, Kurul ve Komisyon Kararlarına aykırı hareket edenler hakkında aşağıdaki cezai işlemler uygulanacak:

“Kurban satış ve kesim yerlerinde; Karar, Yönetmelik, Tebliğ, Kurul, Komisyon Kararları ve 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri kapsamında çevre kirliliğinin önlenmesi için dikkat edilmesi gereken hususlar ve denetim esaslarına ilişkin hazırlanan yönetim planı çerçevesinde denetim yapılır. 2872 sayılı Çevre Kanununun 8 inci maddesinde yer alan hususlara aykırı hareket edenlerden;
Park, bahçe, cadde, sokak, bina önleri, meydan gibi umuma açık ve kurban satış ile kesimine uygun olmayan yerlerde bu tür faaliyetlerde bulunanlara Çevre Kanunu 20 nci maddesinin (s) bendi gereğince,
Kesim yerlerinde gerekli yasaklara uymayan ve önlem almadan kurban atıklarını toprağa veren tesislere ise Çevre Kanunu 20 nci maddesinin (j) bendi gereğince cezai işlem aynı Kanunun 24 üncü maddesi kapsamında uygulanır.

Cadde, sokak ve parkları kurban kesim yeri olarak kullananlar ile kurban kesiminden sonra kan, atık ve iç organları sokak, cadde ve parklarda bırakanlara, yetkili birimlerce gerekli yasal yaptırımlar uygulanır.

5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre; satılırken, hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık şartlarına uygun olması zorunludur. Bu hükümlere aykırı hareket edenlere hayvan başına 1.673 TL idari para cezası uygulanır.

5199 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasına göre; hayvanların kesilmesi; dinî kuralların gerektirdiği özel koşullar dikkate alınarak hayvanı korkutmadan, ürkütmeden, en az acı verecek şekilde, hijyenik kurallara uyularak ve usulüne uygun olarak bir anda yapılır. Hayvanların kesiminin ehliyetli kişilerce yapılması sağlanır. Bu hükümlere aykırı hareket edenlere hayvan başına 1.002 TL idari para cezası uygulanır.

5199 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre yürürlüğe konulan; Kurban Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlere hayvan başına 2.511 TL idari para cezası uygulanır.

5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre; hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek yasak olup bu hükme aykırı davrananlara 499 TL idari para cezası uygulanır.

5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre; kesin olarak öldüğü anlaşılmadan hayvanların vücutlarına müdahalede bulunmak yasak olup bu hükme aykırı davrananlara 499 TL para cezası uygulanır.

(Birinci fıkrada yer alan cezai işlemler İçişleri Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlıklarının ilgili birimleri ile belediyelerce uygulanır.”