2014 Kurban Bayramı'nı kutlamamıza sayılı saatler kaldı. Biz de bu yazımızda kurban keserken nasıl tekbir getirilir, kurban kesildikten sonra kaç rekat namaz kılınır? diyen okuyucularımız için, gerekli tüm bilgileri paylaşıyoruz. Kurban keserken Teşrik tekbirlerini getirmek vaciptir. Bu tekbir erkek, kadın, misafir, mukîm, her mükellefe vaciptir.
Kurban keserken aşağıdaki şekilde tekbir getirilir.
"Allahü ekber, Allahü ekber, lâ İlâhe illallahü vellahü ekber, Allahü ekber ve Lillahilhamd''
Kurbanı yatırmadan önce hazırlığı tam yapmak
Hz. Peygamber (asm) ayağını koyunun yüzüne koymuş, koyun kendisine gözünün ucuyla bakarken, onu kesmek üzere bıçağını bileyen birine uğradı ve:
“Bundan önce bıçağını bileyemez miydin, yoksa koyunu iki defa mı öldürmek istiyorsun buyurdu.” (Taberanî)
Kurbanı kıbleye doğru yatırıp kesmek
“Kurban kesiniz; kurbanınızı da süsleyiniz. Bir kimse kurbanını tuttuktan sonra, kıbleye doğru yatırır ise onun kanı ve tüyleri, kendisi için ta kıyamete kadar bir kale olur.
Kurban kesilip de, kanı yere damladığı zaman, onu kesen Yüce Allah’ın korumasına girer.
Az veriniz; çok ecir alınız.” (Gunyet’üt Talibin)
Kurban keserken besmele çekip tekbir getirmek
Ebû Musa'dan (ra):
"O (Peygamber Efendimiz), kızlarına kurbanlarını bizzat kendi el¬leri ile kesmelerini, ayaklarını kurbanın böğrüne koymalarını ve besmele çekip tekbir getirmelerini emretti." (Rezîn)
Enes (ra) anlatmıştır:
Resulullah (asm) aklı karalı alaca ve boynuzlu iki koç kurban etti. Hazret-i Peygamber’i (asm) onları kendi eliyle kurban ederken gördüm. Ayağını yanlarına basıp;
“Bismillahi Allahü Ekber.”(Allah’ın adıyla. Allah en büyüktür) dediğini de gördüm.(Sünen-i Ebu Davud)
Kurbanı keserken acele etmek
Hz. Peygamber (asm) bıçağı keskinleştirmeyi ve hayvandan gizlemeyi emredip:
“Sizden biri hayvan kestiğinde çabuk kessin” buyurdu. (İbn-i Mace)
Kurbana eziyet etmemek
Kurbanlık hayvana yumuşak, nazik, kibar, sevecen, şefkatli, merhametli ve incitmemeye azamî özen gösteren bir duyarlılıkla yaklaşılmalıdır.
“Şüphesiz ki Allah her şeye karşı iyiliği yazmıştır (emretmiştir). Bu nedenle öldürürseniz iyi şekilde öldürün ve hayvan kestiğinizde kesimi iyi yapınız. Sizden hayvan kesecek kimse bıçağını iyice keskinleştirsin ve keseceği hayvana eziyet vermesin.” (Müslim)
“Kurbanlarınıza iyi davranınız; zira onlar kıyamet günü sizin binekleriniz olacaktır.” (Gunyet’üt Talibin)
İbn Sirin anlatıyor:
Ömer (ra) kesmek için koyunu ayaklarından çekip sürükleyen bir adam görünce ona:
“Yazıklar olsun sana! Koyunu ölüme güzel götür.” dedi. (Nesâi, Hâkim)
Kurban kesilirken başında hazır bulunmak
“Ey Fatıma! Kurbanlığının başında durup hazır ol. Çünkü onun kanının ilk damlasıyla geçmiş günahların bağışlanır.” Hz. Fatıma:
“Ya Resulallah! Bu biz ehl-i beyte mi hastır yoksa hem bize hem de diğer müslümanlara mı? dedi. Resulullah (asm):
“Bilakis hem bize ve hem de diğer müslümanlara” buyurdu. (Bezzar Ebu’ş Şeyh İbn Hıbban)
Kurbanı namazdan önce kesmemek
Uveymir İbnu Eşkar’ın (ra) anlattığına göre; kurbanını bayram namazından önce kesmiş, sonra da durumu Resulullah’a (asm) açmıştır. Peygamber Efendimiz (asm) de kendisine:
“Kurbanını iade et (yeniden kes, o kurban yerine geçmez)” cevabında bulunmuştur.” (Kütüb-i Sitte)
“ Namazdan önce kurban kesmiş olan (bilsin ki kestiği kurban değildir, ailesine et takdim etmiştir), yeniden kessin!” (Buhari, Müslim)
Kurbanın götürülüşü
Evvela Kurban kesileceği yere ziyet edilmeden götürülmelidir.Kesilecek diğer hayvanların gözü önünde kesilmemelidir.
Kurbanın yere yatırılışı
Kurbanlık hayvan başı sol tarafımıza gelecek şekilde önümüze alınıp, kıbleye karşı durulur.Bie elle hayvanın sol ön ayağı,bir elle de sol arka ayağı tutulur.Tutulan ayakları yerden keserken, hayvan şiddetli yere düşmesin diye gövdesi dizlere bindirilerek hafifçe yere indirilir.Hayvan yere mutlaka eziyetsiz bir şekilde yatırılmalıdır.
Kurbanlık hayvan başı sol tarafımıza gelecek şekilde önümüze alınıp, kıbleye karşı durulur.Bie elle hayvanın sol ön ayağı,bir elle de sol arka ayağı tutulur.Tutulan ayakları yerden keserken, hayvan şiddetli yere düşmesin diye gövdesi dizlere bindirilerek hafifçe yere indirilir.Hayvan yere mutlaka eziyetsiz bir şekilde yatırılmalıdır.
Ayaklarının bağlanması
İki ön ayağı,dirseklerinden arkaya doğru bükülür.Sol arka ayak,bu iki ön ayağın arasına koyulur.Arka ayağın tırnağı,ön ayakların dirseklerine kadar getirilir.Canı acıtılmayacak şekilde bağlanır.Sağ arka ayak serbest bırakılır.Kesileceği yerde daha evvel başka hayvan kesilmiş ise gözleri bağlanır.
Kurbanın kesilmesi
İki ön ayağı,dirseklerinden arkaya doğru bükülür.Sol arka ayak,bu iki ön ayağın arasına koyulur.Arka ayağın tırnağı,ön ayakların dirseklerine kadar getirilir.Canı acıtılmayacak şekilde bağlanır.Sağ arka ayak serbest bırakılır.Kesileceği yerde daha evvel başka hayvan kesilmiş ise gözleri bağlanır.
Kurbanın kesilmesi
Kurban bu usul ile bağlanıp,üç defa teşrik tekbiri getirildikten sonra “Bismillahi Allahü Ekber” diyerek kesilir.
Hayvanın boğazında kesilecek dört (4) mühim damar vardır.Bunlar: Boynun iki yanında bulunan,iki adet kan damarı ve boynun tam ortasından geçen yemek ve nefes borularıdır.”KESKİN” bir bıçakla ilk elde bu kan damarları ve borular derhal kesilir.(Ekmek keser gibi değil de;mümkünse tek hareketle,çok çabuk bir şekilde kesilmelidir.) Bıçak boyun kemiğinin içindeki murdar iliği kesecek kadar aşağı indirilmez.Bir müddet beklenir.(Mutlaka beklenecek) Kan iyice boşaldıktan ve hayvandan hareket kesildikten sonra,boyun kemiği içindeki murdar ilik kesilir.Kurbanın başını geriye kanırtarak (çekerek) hayvana eziyet vermek yanlıştır. Kan iyice boşalıp hareket kesilmeden,murdar iliğe bıçak vurmak,hayvana acı vereceğinden son derece mahzurludur.Murdar ilik hemen kesilirse hayvan aniden ve acı çekerek ölür.Ölen hayvan hareketsiz kalacağından vücudundaki kanlar yeteri kadar boşalamaz. Bu da usule uygun bir davranış olmaz.
Kurban nasıl kesilir?
1- Önce diz boyu çukur kazılır. Kurbanın gözleri tülbentle bağlanır. Kıbleye dönük olarak sol yanı üzerine yatırılır. Boğa, tosun gibi büyük baş hayvanların kolay kesilebilmesi için çengele asılması caizdir. Boğazı çukurun kenarına getirilir. İki ön ve bir arka ayakları, uçlarından bir araya bağlanır. Üç kere bayram tekbiri okunur. Sonra, Bismillahi Allahü ekber diyerek, deveden başka hayvanın, boğazının herhangi bir yerinden kesilir. Bismillahi derken, h’yi belli etmek gerekir. Belli edince, Allahü teâlânın ismi olduğunu düşünmek lazım olmaz. h’yi açıkça belli etmezse, Allahü teâlânın ismini söylediğini düşünmek gerekir. Bunu da düşünmezse hayvan leş olur, yenmez.
Sadece Bismillahi veya Bismillahirrahmanirrahim yahut Lâ ilâhe illallahü demek de caizdir. Fakat evlâ olanı, (Bismillahi Allahü ekber) demektir.
2- Besmele çekilince, hemen kesmek şarttır. Besmele çektikten sonra bıçağı bilerse, Besmeleyi tekrar etmesi gerekir. Besmele çektikten sonra, hayvan yerinden kalkarsa, yatırdığı zaman tekrar Besmele çekmesi gerekir; fakat bir kelime söylemek, bir lokma yemek ve bir yudum su içmek gibi az bir ara vermenin zararı yoktur. Besmele çektikten sonra, elindeki bıçağı bırakıp, başka bir bıçak alsa, Besmeleyi tekrar çekmesi gerekmez.
3- Bir hayvan için Besmele çekildikten sonra, onu bırakıp başka bir hayvan kesilecek olsa, Besmeleyi tekrar çekmek gerekir.
4- Arka arkaya birkaç hayvanı boğazlayacak kişinin, hepsi için ayrı ayrı Besmele çekmesi gerekir; fakat hayvanları, üst üste yatırıp kesecek olsa, bir Besmele kâfidir. Bir hayvanı iki kişi kesse, ikisinin de Besmele çekmesi gerekir.
5- Besmele unutulursa zararı olmaz. Kasten Besmelesiz kesmek haramdır.
6- Hayvanın boğazında yemek, nefes borusu ve iki yanda birer kan damarı vardır. Bu dört damardan üçü bir anda kesilmelidir.
7- Şafii’de, yemek borusuyla nefes borusu kesilirse kâfidir. Ancak gırtlak düğümü baş tarafında kalmalıdır. Gırtlak düğümünün tamamı vücut tarafında kalırsa, kesilen hayvan yenmez.
8- Kurban kesenin, kıbleye karşı dönmesi sünnettir.
9- Erkek ve kadın Müslümanın, cünübün, delinin, bunağın, çocuğun ve sarhoşun Besmeleyle kestiği hayvan yenir. Ehl-i kitabın [Hıristiyan veya Yahudi'nin] kestiği de yenir. Fakat ehl-i kitaba kurban kestirmek mekruhtur. Dilsiz ve sünnetsizin, hayvan kesmesi mekruhtur.
10- Solak bir kimsenin, sol eliyle kurban kesmesinde mahzur yoktur. Temiz işleri yaparken, sağdan başlamak sünnet-i zevaiddir, yani müstehabdır. Bir özürle soldan başlamak mekruh olmaz. Yani sol elle kesilen hayvan ve kurban yenir.
11- Bir ihtiyaç varsa, kurbanı bayıltıp kesmek caizdir. Başını bir kerede koparıp kesilen de yenir; fakat öyle kesmek günah olur. Hayvanı ensesinden kesmek haramdır; ama eti yenir.
12- Kurban hayvanını yüzmek için, şişirmek caizdir.