Ab Ülkelerinin Büyük Çoğunluğunda Adli Yıl Açılış Töreni Yok
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılmayacağını açıkladığı adli yıl açılış töreni, Avrupa Birliği ülkelerinin büyük kısmında düzenlenmiyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adli yıl açılış törenine katılmayacağını açıklamasının ardından toplanan Yargıtay Başkanlar Kurulu’nun Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu’nun adli yıl açılış töreninde konuşma yapmasına karar vermesi tartışmalara neden oldu. Avrupa Birliği ülkelerinin büyük çoğunluğunda ise ne adli tatil ne de adli yıl açılış töreni düzenlenmiyor. Tören düzenlenen ülkelerde ise Barolar Birliği Başkanı konuşma yapmıyor. AB ülkelerinde adli tatil ve adli yıl açılış törenine yönelik uygulamalar ise şöyle:
Avusturya: Avusturya’da 1 Mayıs 2011 tarihinden itibaren adli tatil uygulanmıyor. Bu nedenle adli yıl açılış töreni uygulaması da bulunmuyor. Avusturya hukuk sisteminde adli tatil uygulaması yok, ancak 15 Temmuz-15 Ağustos ile 24 Aralık-6 Ocak tarihleri arasında hukuk davalarında duruşma yapılmaması mümkün.
Almanya: Almanya’da 1996 yılı sonuna kadar her yıl 15 Temmuz ile 15 Eylül arasında mahkemeler tarafından yalnızca çok acil olan davalar yürütülmüştür. 1997 yılında bu adli tatil ile ilgili “Mahkeme Düzenlemesi Kod”unun 199 ile 202 sayılı kanunlarında (199-202 Gerichtsvefassungsgesetz - GVG) bulunan düzenleme kaldırılmıştır. Halen yürürlükte olan Alman Hukuk Muhakemesi Yasası’nın 227 sayılı 3. Maddesi ile (227 Abs 3 Zivilprozessordnung - ZPO) 1 Temmuz ile 31 Ağustos zamanları süresince taraflara bir neden veya gerekçe sunmadan duruşma tarihini erteleme imkânı verilmiştir. Almanya’da yasal bir adli tatil uygulaması bulunmadığından adli yıl açılış töreni uygulaması da bulunmuyor.
Belçika: Belçika hukuk sisteminde adli tatil 1 Temmuz’da başlamakta ve 31 Ağustos’ta sona ermektedir. Bu süre içerisinde nöbetçi hâkimler çalışmaktadır. Eylül ayının başında adli yıl açılış töreni düzenlenir. Bu açılış töreninde istinaf ve yüksek yargı hâkimleri konuşma yaparlar. Açılış töreninde o yıl mesleğe yeni başlayacak olan avukatlar, hâkim ve savcılar yemin eder. Avukatlar yeni adli yıl için kendi açılış törenlerini ayrıca düzenlerler.
İngiltere: İngiltere’de adli tatil uygulaması ve baro başkanının konuşmasına ilişkin bir uygulama bulunmamaktadır. Ancak Westminster Abbey Töreni (Adalet Bakanı Kahvaltısı) olarak adlandırılan bir tören yapılmaktadır. Westminster Abbey Töreni, hâkimlerin adli dönem başında yol gösterme için dua ettikleri Ortaçağ’a dayanan tarihi bir olaydır. Ortaçağ’da Westminster Salonu’nda duruşmaları yapılan hâkimler şehirden ayrılıp törende yer almak için manastıra gitmişlerdir. Günümüzde Temple Bar’dan Westminster Manastırı’na yürümek yerine hâkimler arabayla gitmektedir. Fakat bu olay İngiltere ve Galler’de adli takvimin en önemli hadisesi olarak devam etmektedir. Törene ve kahvaltıya yaklaşık 700 konuk davet edilmektedir. Konuklar arasında hâkimler, kıdemli hukukçular, Kraliçe’nin hukuk müşavirleri, bakanlar, avukatlar, Avrupa Adalet Divanı üyeleri yer almaktadır. Hâkimler ve Kraliçe’nin hukuk müşavirleri tören elbisesi giymektedirler. Westminster Abbey Töreni, Manastır’da saat 10.30’da açılmakta, ancak katılımcıların 11.15’te yerlerini almaları gerekmektedir. Saat 11.30’da İngiltere Adalet Bakanı ile İngiltere ve Galler Kraliyet Temsilcisi, Westminster Abbey’e (Manastırına) girerken hâkimler, avukatlar ve diğer katılımcılardan oluşan tören alayına öncülük etmektedir. Herkes yerini aldıktan sonra dini tören başlamaktadır. Dini törende ilahiler, dualar ve İncil’den okumalar yapılmaktadır. Törenin sonunda Adalet Bakanı ile Kraliyet Temsilcisi yeniden tören alayına Westminster Abbey’den kahvaltının yapılacağı Parlamento binasına kadar öncülük etmektedir.
İsveç: İsveç hukuk sisteminde adli tatil uygulaması yoktur. Adli yıl (ocak ayında) başlangıcında bazı mahkemeler mahkeme başkanının katılımıyla “Tingspredikan” adı verilen geleneksel bir tören düzenlemektedirler. Bu törende rahipler hakimleri kutsamakta ve bir sonraki yıl için doğru karar vermeleri için dua etmektedir. İsveç’in kuzeyinde yer alan bazı mahkemeler hala bu geleneğe uygun hareket etmektedirler. Bazı mahkemeler ise bu ritüeli mahkeme binasında toplantı yapmak şeklinde uygulamaktadırlar. Ayrı bir açılış töreni olmadığından baro başkanları da konuşma yapmamaktadırlar.
İrlanda: İrlanda hukuk sisteminde adli tatil sadece 1 Ağustos - 6 Ekim tarihleri arasında sadece yüksek mahkemeler için uygulanmaktadır. Yüksek mahkemeler adli tatil bitiminde adli yıl açılış töreni düzenlemektedir. Bu törene Baro Başkanı katılmakla birlikte tören sırasında konuşma yapmamaktadır.
İspanya: İspanya hukuk sisteminde Ağustos ayı adli tatil olarak öngörülmektedir. Adli tatil bittikten sonra Kral ve tüm yüksek mahkeme temsilcileri ile yüksek yargı kurumları temsilcilerinin katıldığı bir açılış töreni düzenlenmektedir. Açılış töreninde Kral, yüksek mahkeme başkanları ile yüksek hâkimler kurulu başkanı açılış konuşması yapmaktadırlar. Baro başkanı törene davet edilmekle birlikte Baro başkanının konuşma yapması gibi bir usul benimsenmemiştir.
Malta: Malta hukuk sisteminde 16 Temmuz ile 15 Eylül tarihleri arasında herhangi bir hak kaybı yaşanmayacaksa duruşma yapılmayabilir. Adli yıl açılışında bir tören düzenlenmekte olup, bu törene Cumhurbaşkanı, Adalet Bakanı, Barolar Birliği temsilcileri ve yüksek yargı mensuplarının tamamı katılır. Bu toplantıda Baro Başkanı bir konuşma yapar. Bu konuşmada ele aldığı hususlar, Adalet Bakanından protokolde daha üstte olan kişi olan başhakim tarafından cevaplandırılır.
Çek Cumhuriyeti: Çek Cumhuriyeti hukuk sisteminde adli tatil uygulaması ve açılışa ilişkin tören bulunmamaktadır.
Estonya: Estonya hukuk sisteminde adli tatil uygulaması ve açılışa ilişkin tören bulunmamaktadır.
Finlandiya: Finlandiya hukuk sisteminde adli tatil uygulaması ve açılışa ilişkin tören bulunmamaktadır.
Fransa: Fransa’da adli tatil uygulaması ve açılışa ilişkin tören bulunmamaktadır.
Hırvatistan: Hırvatistan hukuk sisteminde adli tatil uygulaması ve açılışa ilişkin tören bulunmamaktadır.
Hollanda: Hollanda’da adli tatil uygulaması ve açılışa ilişkin tören bulunmamaktadır.
Polonya: Polonya’da adli tatil uygulaması ve açılışa ilişkin tören bulunmamaktadır.
Romanya: Romanya’da Temmuz ve Ağustos ayı adli tatil aylarıdır.Ancak açılışa ilişkin tören bulunmamaktadır.